در دنیای امروز تقریبا در اکثر خانه‌ها جعبه‌ابزاری با انواع و اقسام ابزارآلات پیدا می‌شود، که در میان آن‌ها انواع آچار از پرکاربردترین ابزارها هستند. از این ابزار می‌توان برای بازکردن و بستن انواع اتصالات لوله‌ای، پیچ‌ها و مهره‌ها استفاده کرد. علاوه بر این از برخی آچارها می‌توان برای نگه‌داشتن قطعات مختلف نیز استفاده کرد. برای اینکه بتوانید خریدی متناسب با کاربرد موردنظر خود داشته باشید، باید بدانید که آچار چیست؟ و انواع آن را نیز بشناسید؛ به همین دلیل در این مطلب به این ابزار پرداخته‌ایم.
آچار چیست؟
آچار یک ابزار دستی در شکل و اندازه‌های مختلف است که از آن برای شل و سفت کردن انواع پیچ و مهره یا اتصالات استفاده می‌شود. جنس اکثر آچارها از کروم وانادیوم است و به همین دلیل این ابزار در برابر زنگ‌زدگی، خوردگی و در بعضی موارد برخورد با مایعات اسیدی و بازی مقاوم بوده و طول عمر و دوام بالایی دارد. آچار یک ابزار قدیمی محسوب می‌شود و تاریخ اختراع آن به قرن 15 میلادی برمی‌گردد. ازآنجاکه پیچ‌مهره‌ها و اتصالات انواع مختلف و اندازه‌های متفاوتی هستند، پس اندازه و شکل آچارها هم متفاوت ساخته شده است.
انواع آچار و ویژگی‌های آن‌ها
انواع آچار، در قدرت و ساختار با هم تفاوت دارند؛ به همین علت، همیشه در مجموعه آچارها می‌توان شماره ای را یافت که کار شما را راه بیندازد. آچارها با توجه به نوع کاربرد و شکل ظاهری به دسته‌های مختلف تقسیم بندی می شوند، که در ادامه به معرفی مهم ترین و پرکاربرد ترین آن ها می پردازیم.
پرکاربردترین اندازه آچار، به کاربرد و صنعت خاص آن بستگی دارد، اما در مجموع، برخی از رایج ترین اندازه های آچار برای مصارف خانگی یا خودرویی عبارتند از 3/05 سانتی متر، 9/65 سانتی متر و 3/56 سانتی متر. این اندازه ها اغلب برای انواع پیچ و مهره ها و اتصالات موجود در لوازم خانگی، ماشین ها و سایر ماشین آلات استفاده می شود.
با این حال، در محیط‌های صنعتی، آچارهای بزرگ‌تر اغلب برای ماشین‌آلات و تجهیزات سنگین استفاده می‌شود. اندازه این آچارها بسته به اندازه تجهیزاتی که روی آن کار می شود می تواند از چند اینچ تا چند فوت طول داشته باشد.
شایان ذکر است که بسیاری از آچارها در بسته هایی عرضه می‌شوند که دارای اندازه‌های مختلفی هستند تا بتوان برای مصارف مختلفی از آن استفاده کرد.
آچار فرانسه (Adjustable Wrench)
این آچار دارای دسته‌ای بلند، یک فک ثابت و یک فک متحرک است که اندازه دهانه آن توسط یک پیچ که در وسط دو فک تعبیه‌شده قابل تنظیم خواهد بود. متحرک بودن فک باعث می‌شود بتوان به‌راحتی دهانه آچار را به‌راحتی با اندازه مهره یا پیچ موردنظر تنظیم کرده و آن را محکم نگه‌دارید. آچار فرانسه خود دارای انواع مختلفی است که برای کار در محل‌های تنگ و دور از دسترس یا باز کردن و بستن پیچ و مهره‌های خیلی بزرگ طراحی شده‌اند.
مزایا آچار فرانسه
- دارای بدنه محکم و مقاوم ساخته‌شده از جنس کروم
- مقاومت در برابر ضربه، فرسایش، خوردگی و زنگ‌زدگی
- دارای فک متحرک برای تنظیم دقیق اندازه دهانه
- طراحی ارگونومیک به جهت قرارگیری آسان در دست و جلوگیری از خستگی در زمان استفاده
- وجود خط‌کش برای اندازه‌گیری قطعات و تنظیم دقیق اندازه دهانه
معایب آچار فرانسه
- محدود بودن اندازه دهانه
- امکان هرز شدن پیچ تنظیم
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آچار فرانسه مقاله “0 تا 100 آچار فرانسه” را مطالعه کنید.
آچار شلاقی (Pipe Wrench)
اگر نمی‌دانید که برای نگه‌داشتن و اتصال لوله‌ها و قطعات استوانه‌ای بهترین آچار چیست خواندن این بخش را ادامه دهید. آچار شلاقی که به لوله گیر نیز معروف است، با داشتن یک دسته بلند و مقاوم و یک فک قابل تنظیم بهترین گزینه برای کار با لوله‌هاست.
مزایا آچار شلاقی
- دارای انواع مختلف برای کار با قطعات دایره‌ای و استوانه‌ای با قطرهای متفاوت
- لبه محکم و دندانه‌دار برای جلوگیری از لیز خوردن قطعه
- افزایش تسلط بر روی کار به دلیل استحکام مناسب
- طراحی ارگونومیک به‌منظور اعمال نیروی درست و جلوگیری از خسته شدن دست‌ها در زمان کار
معایب آچار شلاقی
- سنگین بودن آچار
- امکان شل شدن مهره‌های تنظیم دهان
برای اطلاعات کامل تر درباره آچار شلاقی (آچار لوله گیر) مقاله “آچار شلاقی (لوله گیر) و ویزگی های آن” را مطالعه کنید.
آچار آلن (Allen Wrench)
آچار آلن یکی دیگر از پرکاربردترین انواع آچار است که معمولا به شکل حرف L است و برای کار با اتصالات دور از دسترس و دوچرخه‌ای استفاده می‌شود. آچار آلن در اندازه‌های متفاوت با سری گرد، توپی یا ستاره‌ای در بازار موجود است و به همین دلیل می‌توان انواع مختلف پیچ با سری‌های غیرمتعارف را با آن باز کرد. سری این آچار در زمان استفاده کاملا درون پیچ یا مهره قفل می‌شود و به همین دلیل با چند برابر کردن نیروی اعمالی به شل و سفت کردن آن کمک زیادی می‌کند.
- استفاده از آلیاژ مرغوب و مقاوم در برابر زنگ‌زدگی
- سبک و قابل‌حمل
- دارای اندازه‌های متنوع برای باز کردن هر نوع پیچی
- مناسب برای کار در محیط‌های تنگ و دور از دسترس
- مقاوم در برابر تغییرات دمایی و رطوبت
- قابل‌استفاده در کاربردهای صنعتی و خانگی
معایب آچار آلن
- اندازه نسبتا کوچک که ممکن است آن را در جعبه‌ابزار خود گم کنید
- تخصصی بودن شیوه کار با آن‌ها
- ممکن است در زمان کار طولانی انگشتان شما را کمی خسته کند.
آچار چرخ (wheel wrench)
آچار چرخ یکی از ضروری‌ترین ابزارهایی است که باید در هر ماشینی وجود داشته باشد؛ این ابزار در زمان پنچری حتما به کار شما می‌آید. اگر نمی‌دانید دلیل طراحی خاص این نوع آچار چیست؟ بهتر است نگاهی به مهره‌های چرخ‌های خودروی خود بیندازید. این مهره‌های شکلی خاص دارند و توسط ربات‌های مختلف بسیار محکم شده‌اند. به همین دلیل لازم است که آچار چرخ که ابزاری دستی برای باز کردن آن‌هاست کاملا دور آن‌ها محکم شده و محلی برای واردکردن نیروی مضاعف داشته باشد. قسمت خمیده این آچار همان محل موردنظر است و سری‌ها نیز حالتی بسته دارند که همه بخش‌های دور مهره ماشین را احاطه می‌کنند.
مزایا آچار چرخ
- چند برابر کردن نیرو برای باز کردن مهره‌ها
- بدنه بسیار محکم در برابر ضربه، زنگ‌زدگی، سقوط و…
- امکان باز کردن مهره‌های چرخ در زمانی بسیار کوتاه بدون ایجاد خستگی یا نیاز به اعمال نیروی فراوان
معایب آچار چرخ
- عدم امکان استفاده برای همه خودروها
- سایز بزرگ و جاگیری زیاد
آچار رینگی (Ring Wrench)
این آچار در دو نوع یکسر یا دوسر به بازار عرضه شده است که از آن‌ها می‌توان برای باز کردن مهره‌هایی با اندازه‌های مشخص استفاده کرد. در نوع دوسر، یک طرف آچار به‌صورت C طراحی شده و طرف دیگر آن به شکل دایره، چهارضلعی یا شش‌ضلعی طراحی شده است. طرف فرم دار آچار اغلب دارای شیارهایی است که باعث می‌شوند در زمان قرارگیری بر روی پیچ یا مهره لیز نخورد و شما بتوانید با تسلط کافی به کارتان بپردازید.
مزایا آچار رینگی
- خوش‌دست و سبک
- مقاوم در برابر فرسایش و زنگ‌زدگی
- دارای اندازه‌های متنوع برای باز کردن انواع مهره‌ها
معایب آچار رینگی
- سایش سری در صورت استفاده نادرست
- از بین رفتن کارایی آچار در صورت فرسایش شیارها
آچار بکس (Socket Wrench)
اگر شغلتان مکانیکی است و نمی‌دانید برای این شغل بهترین آچار چیست حتما تابه‌حال آچار بکس را ندیده‌اید. این آچار یک دسته ثابت و تعداد زیادی سری یا سوکت دارد که دارای شکل‌های متنوعی بوده و به‌راحتی با توجه به اندازه پیچ یا مهره تعویض می‌شوند. از این ابزار در محل‌های دور از دسترس مانند موتور ماشین که آزادی کافی برای چرخش دست وجود ندارد استفاده می‌شود. درواقع می‌توان سری آن را با استفاده از دسته چرخاند و پیچ را محکم کرد. راستی راهنمای خرید آچار بکس مجله جعبه ابزار را از دست ندهید.
مزایا آچار بکس
- تنوع سری‌ها برای کار با هر پیچ و مهره‌ای
- امکان باز کردن پیچ‌ها در مکان‌های دور از دسترس
- وجود شیارهایی برای جلوگیری از لیز خوردن آچار
- جلوگیری از خستگی دست و انگشتان به دلیل طراحی ارگونومیک
- عدم نیاز به اعمال نیروی فراوان
- تعویض آسان سری
معایب آچار بکس
- امکان سایش شیارها در صورت استفاده نادرست
- امکان شل شدن محل اتصال سری و دسته
آچار ترکیبی (combination wrench)
آچار ترکیبی یکی دیگر از انواع آچار است که با دو سری در شکل‌های متفاوت طراحی شده است. این آچار ممکن است دو سری تخت شیاردار و بدون شیار داشته باشد یا یک سر تخت و یک سر مهره‌ای باشد. آچارهای دو سر رینگ نیز در دسته آچارهای ترکیبی قرار می‌گیرند.
مزایا آچار ترکیبی
- امکان کار با دو پیچ و مهره با شکل‌های متفاوت
- سبک و قابل‌حمل
- ساختار مناسب و سر نبودن حین کار
- مقاوم در برابر نم و رطوبت به دلیل استفاده از کروم در ساخت آن
معایب آچار ترکیبی
- محدودیت اندازه سری‌ها
- نیاز به خرید تعداد زیادی آچار برای باز کردن هر نوعی از پیچ
آچار تخت (Open-End Wrench)
احتمالا همه ما آچار را با نوع تخت آن شناخته‌ایم. این ابزار دارای ساختاری یک‌تکه بوده و دو طرف آن دهانه‌ای به شکل حرف U زاویه‌دار برای قرار گرفتن در اطراف مهره‌های 4 یا 6 گوش ایجاد شده است. شماره این آچارها نشان‌دهنده اندازه سری آن‌ها بوده و قابلیت چرخش 15 درجه‌ای در هر بار حرکت دست را دارند. این ابزار در کاربردهای خانگی به‌صورت گسترده استفاده می‌شود.
توجه داشته باشید پرکاربرد ترین شماره آچار تخت که در تمامی مکان ها کاربرد دارد آچار شماره 13 می باشد.
مزایا آچار تخت
- دارای اندازه‌های مختلف و متنوع
- سبک و خوش‌دست
- جنس مرغوب و مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و تغییرات دما
- مناسب برای کاربردهای خانگی
معایب آچار تخت
- نیاز به نیروی نسبتا زیاد برای باز کردن پیچ‌ها
- امکان خرد شدن سری در صورت استفاده نادرست
- وجود کالاهای تقلبی در بازار به دلیل کاربرد فراوان
آچار ضربه‌ای (Impact Wrench)
آچار ضربه ای یک ابزار برقی است که برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌ها با نیروی زیاد استفاده می شود؛ این ابزار به دلیل ضربات چکشی معمولاً در مکانیکی‌ها و تعمیرگاه‌ها استفاده می‌شود.
همه ما تا حدودی می‌دانیم که آچار چیست؟ اما با انواع آن آشنایی نداریم و به همین دلیل در زمان مراجعه به مغازه کمی گیج شده و ممکن است صرفا به دلیل چرب‌زبانی‌های فروشنده، ابزاری را بخریم که هیچ‌گاه به کارمان نمی‌آید. آشنایی با انواع آچار موضوعی است که برای هرکسی که به نحوی کار فنی انجام می‌دهد ضروری است، به همین دلیل ما در این مطلب تلاش کردیم مهم‌ترین و کاربردی‌ترین انواع این ابزار قدیمی را به شما معرفی کنیم. همواره به خاطر داشته باشید که قبل از خرید هر آچار، کاربرد موردنظر خود را مشخص کنید تا مجبور به صرف هزینه‌های اضافه برای کالاهای بلااستفاده نشوید.
1_آچار چیست؟
آچار یک ابزار دستی در شکل و اندازه‌های مختلف است که از آن برای شل و سفت کردن انواع پیچ و مهره یا اتصالات استفاده می‌شود.
2_انواع آچار که بهتر است بشناسید!!
آچار فرانسه.آچار شلاقی.آچار آلن.آچار چرخ.آچار رینگی.آچار بکس.آچار تخت.آچار ترکیبی
3_برای انتخاب بهترین آچار باید به چه نکته ای توجه کنیم؟
ازآنجاکه پیچ‌مهره‌ها و اتصالات انواع مختلف و اندازه‌های متفاوتی هستند، پس اندازه و شکل آچارها هم متفاوت ساخته شده که باید به این نکته توجه کرد است.
