دریل یکی از ابزارهای پرکاربرد و حیاتی در صنعت و حتی کارهای خانگی است. این ابزار به واسطه مته‌های مختلف خود، از ساخت و ساز گرفته تا تعمیرات خانگی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به احتمال زیاد می‌دانید که مته جز اجزای مصرفی دریل است و به مرور زمان به دلایل مختلف نیاز به تعویض پیدا می‌کند.
آیا نحوه تعویض مته دریل را می‌دانید؟ آیا دوست دارید مته دریل را در عرض چند دقیقه به صورت حرفه‌ای تعویض کنید؟ چنانچه به دنبال پاسخ کامل و جامع این سوالات هستید، حتما تا پایان مقاله با ما همراه باشید. در ادامه آموزش قدم به قدم تعویض مته را در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهیم.
مراحل گام به گام تعویض مته دریل
اگر فکر می‌کنید تعویض مته کار دشواری است و تنها باید به دست حرفه‌ای‌ها انجام شود؛ سخت در اشتباهید! تعویض مته اصولاً کار پیچیده‌ای نیست؛ تنها کافی است با دقت کامل و بر اساس دستورالعمل زیر عمل کنید.
- جداسازی دریل از پریز برق
بدون شک یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین گام‌های تعویض مته دریل، گام اول آن است. در دریل‌های برقی قبل از هر کاری باید اطمینان یابید که دستگاه خاموش و از پریز برق جدا شده باشد. این نکته به جهت حفظ ایمنی کاربر و جلوگیری از روشن شدن احتمالی دستگاه اهمیت دارد.
در صورتی که قصد دارید مته دریل‌های شارژی را عوض کنید، حتما از خاموش بودن آن اطمینان حاصل کنید.
- سه نظام را باز کنید!
گام دوم تعویض مته مربوط به باز کردن سه نظام است. سه نظام دریل‌های مختلف به صورت کلی به دو صورت زیر هستند:
- سه نظام‌های آچارخور: برخی دریل‌ها برای باز و بسته شدن نیاز به آچار مخصوص دارند. آچار سه نظام در بیشتر مواقع در جعبه دریل‌ها قرار دارند؛ اما در صورت نبود آن ، می‌توان این ابزار را از بازار تهیه کرد.
- سه نظام‌های خودکار: امروزه بسیاری از دریل‌ها دارای سه نظام‌های اتوماتیک یا همان خودکار هستند. این سه نظام‌ها برای باز و بسته شدن نیازی به ابزار ندارند. برای باز و بسته کردن سه نظام‌های اتوماتیک، این قطعه را در دست گرفته سپس برخلاف عقربه‌های ساعت آن را بچرخانید. با انجام اینکار دهانه‌های سه نظام به راحتی باز میشود و مته فرسوده آزاد میشود.
- مته قدیمی را با مته جدید تعویض کنید.
بعد از باز شدن سه نظام نوبت به جابه‌جایی مته قدیمی با مته جدید می‌رسد. در انتخاب مته جدید توجه داشته باشید که این قطعه، با دریل و نوع فعالیت شما همخوانی کامل داشته باشد. به طور مثال اگر از دریل برای متریال چوبی استفاده می‌کنید، مته مخصوص به آن را خریداری کنید. در صورت عدم همخوانی ممکن است در هنگام سوراخکاری مته دچار شکستگی شود و یا در مواردی دیگر به دستگاه فشار جدی وارد گردد.
در نهایت مته انتخابی را با دقت زیاد به درستی در مرکز سه نظام قرار دهید و آن را در جای خود فیکس کنید. قسمت صاف مته را رو به فک‌های سه نظام قرار دهید.
از وارد کردن فشار بیش از اندازه خودداری کنید. دقت داشته باشید که مته کاملا در سه نظام ثابت و بدون لرزش بماند تا مشکلی در سوراخکاری با دریل ایجاد نشود.
- سه نظام را ببندید.
در نهایت با قرار دادن مته جدید، نوبت به بستن سه نظام می‌رسد. همانطور که در گام دوم گفته شد، سه نظام‌ها به دو صورت خودکار و با آچار بسته می‌شوند. برای بستن سه نظام‌های اتوماتیک آن را به جهت عقربه‌های ساعت ببندید. برای بستن سه نظام با آچار نیز آچار مخصوص را در یکی از سه سوراخ موجود در سه نظام قرار دهید و در جهت عقربه‌های ساعت آن را بچرخانید.
زمانی که با نیروی دست متوجه شدید که دیگر جایی برای چرخش وجود ندارد، از بستن سه نظام دست نگه دارید. از آنجایی که تا قبل از بسته شدن سه نظام، مته هنوز شل است، پیشنهاد میشود با یک دست مته را نگه دارید و با دست دیگر سه نظام را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید.
- تست دریل را از یاد نبرید!
با بسته شدن سه نظام، قبل از استفاده از دریل، حتما آن را تست کنید. برای این منظور در ابتدا دریل را به برق بزنید و آن را روشن کنید. دقت داشته باشید چرخش مته به صورت طبیعی و بدون هر گونه لرزشی باشد. در صورت وجود کوچک‌ترین لرزش غیرعادی به هیچ عنوان از دریل استفاده نکنید؛ چرا که ممکن است در اثر پرش مته به کاربر آسیب وارد شود.
در صورت وقوع چنین مشکلی دوباره مراحل بالا را به دقت طی کنید. چنانچه مته چرخش نرم و طبیعی داشت، دریل آماده استفاده است.
چرا باید مته دریل را تعویض کنیم؟
قبل از پرداختن به چگونگی تعویض دریل، خالی از لطف نیست علل تعویض را بررسی کنیم. به صورت کلی مته ماهیت مصرفی دارد و از طول عمر محدودی برخوردار است. با این تفاسیر تمامی کسانی که دائما با دریل سروکار دارند، باید نحوه اصولی تعویض مته را مانند یک استادکار یاد بگیرند.
علل تعویض مته شامل موارد زیر است:
- کاهش کارایی مته: مته‌های قدیمی به مرور تیزی و برنده بودن خود را از دست می‌دهند که در نهایت موجب کاهش کارایی آن‌ها میشود. کند شدن مته در بسیاری از مواقع حتی روند سوراخکاری را طولانی‌تر می‌کند.
- کاهش دقت کار: افرادی که نیاز به دقت بالا در سوراخکاری با مته دارند، بهتر است به هیچ عنوان از مته‌های قدیمی و فرسوده استفاده نکنند. مته‌های فرسوده سوراخ‌های دقیقی ایجاد نمی‌کنند.
- افزایش احتمال شکستگی مته: اگر با دریل زیاد سروکار داشته باشید، به احتمال زیاد دیده‌اید که مته‌های قدیمی به مرور موقع کار می‌شکنند. این مسئله هم می‌تواند به دریل آسیب بزند و هم خطرات جدی را برای کاربر ایجاد کند. البته ناگفته نماند به جز فرسودگی مته، زاویه نامناسب، انتخاب اشتباه مته، کیفیت پایین مته و… احتمال شکستگی مته را افزایش می‌دهند.
- افزایش فشار وارده به ابزار دریل: طبیعیست که استفاده از مته‌های تیز و برنده در هنگام سوراخکاری فشار کمتری را به ابزار وارد می‌کند و بالعکس.
- حفظ ایمنی کاربران: همانطور که گفته شد یکی از علل تعویض مته‌های فرسوده، جلوگیری از شکستگی آن‌ها می‌باشد. قطعات شکسته مته ممکن است با سرعت بالا به سمت کاربر پرتاب شوند و باعث جراحات جدی مانند بریدگی، خراش، یا حتی صدمات شدیدتر شوند.
ابزارهای مورد نیاز برای تعویض مته
به احتمال زیاد این سوال برایتان پیش آمده که آیا برای تعویض مته نیاز به ابزار خاصی داریم یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم، بله برای تعویض مته نیاز به ابزارهای مخصوص است. البته در نظر داشته باشید که این ابزارها متناسب با نوع دریل متفاوت می‌باشد.
اصلی‌ترین ابزار برای تعویض، ابزار سه نظام است. این ابزار به باز و بسته کردن سه نظام کمک می‌کند. بیشتر دریل‌های آچارخور این ابزار را همراه خود دارند.
چکش، عینک ایمنی، دستکش مخصوص و… نمونه‌هایی از ابزارهای دیگر است که در تعویض مته دریل به کار می‌آیند.
نکات طلایی برای تعویض مته
علاوه بر انجام اصولی تعویض مته، رعایت یک سری نکات از واجبات است که در ادامه به طور کامل به آن اشاره خواهیم کرد:
- سه نظام را تمیز کنید: در بسیاری از مواقع باز و بسته کردن سه نظام به راحتی قابل انجام نیست و به اصطلاح سه نظام سفت میشود. در چنین شرایطی معمولا سه نظام در اثر گردوغبار و آلاینده‌هایی همچون براده چوب و آهن، سفت میشود. برای تمیز کردن و روان کردن سه نظام کافیست از یکی از موارد بادپاش، اسپری‌های تمیز کننده، روغن‌های روان کننده و… استفاده کنید.
- مته مناسب را انتخاب کنید: همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم، مته‌ای را انتخاب کنید که با نوع دریل و کار شما همخوانی داشته باشد.
- کیفیت مته جدید را چک کنید: قبل از خرید مته جدید اطمینان پیدا کنید که این قطعه از متریال درجه یک تشکیل شده باشد. مته‌های بی‌کیفیت معمولا آنقدر تیز و برنده نیستند و به سرعت در اثر استفاده می‌شکنند. استفاده از مته‌های باکیفیت و نگهداری صحیح از آن‌ها می‌تواند به افزایش طول عمر مفید مته و دریل کمک کند و در نهایت کیفیت کار را بهبود بخشد.
- حفظ ایمنی خود: در حین تعویض مته پیشنهاد میشود از دستکش‌های مخصوص استفاده کنید؛ چرا که لبه‌های تیز و برنده مته ممکن است به دست شما آسیب برساند.
- مراقب مته‌های زنگ زده باشید: به هیچ عنوان مته‌های زنگ زده را جایگزین مته‌های قدیمی نکنید! این مته از استحکام و برندگی خوبی برخوردار نیستند!
کلام آخر
دریل به طور گسترده‌ای برای ایجاد سوراخ در مواد مختلفی همچون چوب، فلز، بتن و پلاستیک استفاده میشود. همانطور که می‌دانید این کار به کمک مته دریل انجام میشود. مته‌ها از قطعات مصرفی محسوب می‌شوند و به مرور نیاز به تعویض پیدا می‌کنند.
بسیاری فکر می‌کنند برای تعویض مته نیاز است حتما حرفه‌ای یا استادکار شوید اما در صورتی که “نحوه تعویض مته دریل” امری ساده است که با پیروی از یک سری دستورالعمل‌ها به راحتی قابل انجام می‌باشد. چنانچه دائما با این ابزار سروکار دارید، پیشنهاد میشود اینکار ساده را به خوبی یاد بگیرید تا در مواقع لازم با اطمینان کافی و بدون اتلاف وقت مته را تعویض کرده و کار را پیش ببرید.
